I – Ustanowienie sakramentu święceń –
Ustanowienie kapłaństwa chrześcijańskiego łączy się z ustanowieniem ofiary Mszy św. Jeśli Jezus chciał, by wierni byli świadkami Jego działania w sposób namacalny, by we Mszy św. bez przerwy uobecniała się na świecie ofiara krzyża, to musiał powołać ludzi do udziału w swoim kapłaństwie. Ofiara krzyża jest jedyną prawdziwą ofiarą i złożył ją prawdziwy kapłan, więc odtworzenie tej ofiary musi być w mocy jedynie prawdziwych kapłanów, czerpiących i „uczestniczących w jednym kapłaństwie Chrystusowym” (LG, 10).
Pamiątkę ustanowienia sakramentu kapłaństwa obchodzi się w Wielki Czwartek, wspominając Ostatnią Wieczerzę i słowa Jezusa: „To czyńcie na moją pamiątkę”. Jezus całą swoją działalnością budował kapłaństwo urzędowe. Czynił to wybierając kolegium Dwunastu, którego członkowie są nazwani także uczniami oraz apostołami.
II – Katechizm Kościoła Katolickiego na temat sakramentu święceń –
Sakrament święceń jest sakramentem, dzięki któremu posłanie, powierzone przez Chrystusa Apostołom, nadal jest spełniane w Kościele aż do końca czasów. Jest to więc sakrament posługi apostolskiej. Obejmuje on trzy stopnie: episkopat, prezbiterat i diakonat (KKK 1536).
Chrystus, Arcykapłan i jedyny Pośrednik, uczynił Kościół „królestwem – kapłanami dla Boga i Ojca swojego” (Ap 1, 6). Cała wspólnota wierzących jako taka jest kapłańska. Wierni wykonują swoje kapłaństwo, wynikające ze 1268 chrztu, przez udział w posłaniu Chrystusa, Kapłana, Proroka i Króla, każdy zgodnie z własnym powołaniem. Przez sakramenty chrztu i bierzmowania wierni „poświęcani są… jako… święte kapłaństwo” (KKK 1546).
Sakrament święceń przyjmującego go upodabnia do Chrystusa dzięki specjalnej łasce Ducha Świętego, czyniąc go narzędziem Chrystusa dla Jego Kościoła. Święcenia uzdalniają go, by mógł działać jako przedstawiciel Chrystusa, Głowy Kościoła, w Jego potrójnej funkcji kapłana, proroka i króla (KKK 1581).
Jak w przypadku chrztu i bierzmowania, to uczestnictwo w funkcji Chrystusa jest udzielane raz na zawsze. Sakrament święceń wyciska również niezatarty charakter duchowy i nie może być powtarzany ani udzielany tylko na pewien czas (KKK 1582).
III – Kodeks Prawa Kanonicznego na temat sakramentu święceń –
Kan. 1010 –
Święceń należy udzielać podczas Mszy świętej, w niedzielę lub święto nakazane, lecz z racji duszpasterskich można ich udzielać także w inne dni, nie wyłączając powszednich.
Kan. 1024 –
Święcenia ważnie przyjmuje tylko mężczyzna ochrzczony.
Kan. 1026 –
Wyświęcić można tylko tego, kto cieszy się należytą wolnością. Nie wolno zmuszać do przyjęcia święceń w jakikolwiek sposób i dla jakiejkolwiek przyczyny, ani kanonicznie odpowiedniego odwodzić od ich przyjęcia.
Kan. 1027 –
Kandydaci do diakonatu i prezbiteratu muszą być uformowani przez dokładne przygotowanie, zgodnie z prawem.
Kan. 1028 –
Biskup diecezjalny lub kompetentny przełożony ma się troszczyć, by kandydaci, zanim zostaną dopuszczeni do określonego święcenia, zostali należycie pouczeni o samym święceniu oraz o związanych z nim obowiązkach.
Kan. 1029 –
Do święceń należy dopuszczać jedynie tych, którzy – według roztropnej oceny własnego biskupa albo kompetentnego przełożonego wyższego – po rozważeniu wszystkich okoliczności, mają nieskażoną wiarę, kierują się prawidłową intencją, posiadają wymaganą wiedzę, cieszą się dobrą opinią, mają nienaganne obyczaje, wypróbowane cnoty, jak również inne przymioty fizyczne i psychiczne, odpowiadające przyjmowanemu święceniu.
Kan. 1030 –
Jedynie na skutek kanonicznej przyczyny, chociaż tajnej, własny biskup lub kompetentny przełożony wyższy może zabronić przystąpienia do prezbiteratu własnym diakonom, przeznaczonym do kapłaństwa, z zachowaniem możności wniesienia rekursu, zgodnie z prawem.